سيستم هاي درب بازکن اتوماتيک جهت رفاه بيشتر و همچنين با اهداف حفاظتي و امنيتي در مکانهاي مختلف بر روي انواع گوناگون درب ها مانند درب گاراژ - درب حياط – درب ورودي ساختمان و حتي درب اتاق هاي ساختمان (براي افراد معلول) نصب و مورد استفاده قرار مي گيرد . بعد از نصب اين سيستم ها مي توان تنها با فشار دادن شستي روي يک ريموت کنترل از فاصله مناسب درب را باز و بسته کرد و يا با نصب سنسورهاي خاصي هنگام عبور و مرور در را به طور اتوماتيک باز و بسته کرد . انواع مختلف درب هايي که اين سيستم ها را مي توان روي آن نصب کرد به قرار زير است :
• درب هاي کشويي (ريلي) (Siliding Door) :

اين دربها يک تکه بوده و روي ريلي در پايين درب لغزيده و به چپ و راست حرکت مي کنند.
• درب هاي لولايي (Swing Door) :

دربهايي هستند که به صورت دو لنگه يا تک لنگه حول يک لولا حرکت افقي دارند.
• درب هاي چند تکه (Sectional Door) :

اين درب ها به صورت تکه هاي افقي روي هم قرار مي گيرد و هنگام باز شدن به بالا حرکت کرده و سپس 90 درجه چرخيده به موازات سقف قرار مي گيرند.
• درب هاي يک تکه چرخان (Tilt Door) :

اين درب ها به طور يکپارچه با حرکت عمودي حول دو نقطه در طرفين چرخيده و به موازات سقف قرار مي گيرند .
• درب هاي کرکره اي (Roller Door) :

اين درب ها با چرخيدن حول يک محور در بالا جمع مي شوند . ( مانند کرکره هاي مغازه ها ) براي باز و بسته کردن انواع مختلف درب ها سيستم هايي با مکانيسم هاي متفاوت طراحي شده است ولي اکثر سيستمها از نوع الکترومكانيکي مي باشند.
قسمت هاي اصلي يک سيستم درب باز کن اتوماتيک با مکانيسم الکترومكانيکي را به صورت زير است:
1- موتور الکتريکي
2- قسمت مکانيکي يا گيربکس
3- برد الکترونيکي
4- تجهيزات ايمني
5- شستي هاي كنترل دستي
6- ريموت کنترل
اكنون به شرح قسمتهاي فوق مي پردازيم:
1- موتور الکتريکي :
در اکثر موارد براي سيستم هاي در باز کن اتوماتيک از موتورهاي تکفاز استفاده مي شود . اين موتوها بايد قابليت چپگرد راستگرد شدن داشته باشند لذا از موتوهاي تکفاز با دو سيم پيچ مشابه استفاده مي شود که باسري قرار گرفتن يک خازن با هر کدام از سيم پيچ ها مي توان جهت حرکت موتور را تغيير داد . معمولا 4 سيم از موتور خارج مي شود که يک سيم به عنوان ارت و دوسيم ديگر به دو سر خازن وصل مي گردند ويك سيم مشترك مي باشد.
تمام سيمهاي موتور در انتها به ترمينالهاي مدار الکترونيکي وصل ميشوند . اين موتورها در توانهاي 50 وات تا 1000 وات براي درب هاي مختلف از نظر اندازه و وزن مورد استفاده قرار مي گيرد . تنها در مورد درب هاي دو لنگه از دو موتور استفاده مي شود ولي در بقيه موارد يک موتور مورد استفاده قرار مي گيرد . نکته اي که بايد در مورد کار موتور توجه نمود اينست که کار يکسره و مداوم موتور در اين سيستم ها باعث داغ شدن موتور و آسيب ديدن آن مي شود. لذا بايد از باز و بسته کردن پشت سرهم درب بدون وقفه اجتناب کرد .
2- قسمت مکانيکي يا گيربکس :
بدليل کافي نبودن نيروي يک موتور معمولي تکفاز براي باز و بسته کردن در بايد توسط يک سيستم مکانيکي نيروي آن را افزايش داد . معمولا براي اين کار از جعبه دنده ( گيربکس ) استفاده مي گردد . پس از افزايش نيرو نحوه انتقال آن به درب بستگي به نوع درب داردو به روش هاي گوناگون صورت مي گيرد . براي درب هاي ريلي ( کشويي ) نيرو توسط يک چرخ دنده از محور محرک مکانيکي به دنده هاي شانه اي نصب شده زير در منتقل مي گردد .
در مورد درب هاي يک تکه که به طور عمودي باز و بسته مي شوند ( Tilt Door ) و درب هاي تکه اي ( Sectional ) نيرو توسط زنجير يا تسمه انتقال مي يابد و براي درب هاي تک لنگه يا دو لنگه ( Swing Door ) توسط بازوهايي درب باز و بسته مي گردد . در بعضي از مدل هاي ساخته شده براي درب هاي دو لنگه يا تک لنگه (Swing Door) سيستم گيربکس عبارت است از يک پيچ حلزوني و مهره متصل به آن که با چرخش پيچ و حرکت مهره در باز و بسته مي شود .براي اين که بتوانيم در مواقع لزوم (براي تنظيم هنگام نصب يا در موارد قطع برق) درب را به صورت دستي باز وبسته نماييم بايد محور گيربکس را خلاص کنيم.
در سيستمهاي در بازكن بازويي اين كار توسط آچار آلن كه در محل مربوطه روي قسمت موتور – گيربكس قرار داده و چرخانده ميشود انجام ميگيرد. در سيستم هاي مربوط به درب اتوماتيک کرکره اي توسط سيم بکسل و در درب هاي يک تکه چرخان يا چند تکه (Tilt , Sectional) که دستگاه اصلي روي سقف نصب مي شود توسط يک ريسمان آويزان انجام مي گيرد. در سيستم هايي که براي درب هاي کشويي ساخته شده اند اين امر توسط باز کردن درب کوچک روي دستگاه اصلي توسط يک سويچ انجام مي گيرد.
3- برد الکترونيکي :
اين برد جهت کنترل و تنظيم زمان حرکت درب به کار مي رود و محل آن در سيستم هاي مختلف فرق مي کند. به عنوان نمونه اين برد در سيستم هاي درب هاي ريلي روي دستگاه اصلي و در سيستم هاي درب هاي لولايي به صورت جداگانه در يک تابلو در کنار در نصب مي گردد .
4- تجهيزات ايمني :
براي اينکه از آسيب رسيدن به افراد و وسايل نقليه هنگام حرکت درب جلوگيري شود بايد از تجهيزاتي استفاده نمود که هم حرکت درب را اعلام کند وهم در صورت عبور فرد يا وسيله اي هنگام حرکت درب آن را به نحو مناسب متوقف نمايد يا باز کند. معمولا براي اين منظور از تجهيزات زير استفاده مي شود:
سنسورهاي مادون قرمز (Photo Cell) (Beam Sensor) : اين سنسورها که اصطلاحا چشمي نيز ناميده مي شوند داراي دو قسمت جداگانه فرستنده (TX) و گيرنده ( RX ) مي باشند .يك جفت ازاين سنسورها (گيرنده و فرستنده) در بيرون و يك جفت ديگر در فضاي داخل در دو طرف در روبه روي هم نصب ميشوند . حداقل ارتفاع نصب 25 سانتي متر مي باشد و آن ها را در محل هايي که امکان نصب روي ديوار نباشد بر روي پايه هاي خاصي نصب مي نمايند طرز کار سنسورها به اين صورت است که دستگاه فرستنده ( TX ) نور مادون قرمز را توسط يک ديود گاليم آرسنيد توليد و پخش مي کند.
اين اشعه توسط يک فتوديود روي گيرنده ( RX ) دريافت مي گردد . معمولا يک ديود LED روي گيرنده قرار دارد که وقتي اشعه دريافت مي شود خاموش است . در صورت عبور فرد يا وسيله نقليه اي از بين اين دو قطعه و قطع شدن اشعه عبوري ،LED روي گيرنده روشن مي شود و يک رله که روي گيرنده وجود دارد تحريک مي شود . کنتاکتهاي رله به مدار کنترل روي برد الکترونيکي متصل ميشوند و به اين وسيله برد مي تواند دستور لازم را براي توقف درب (اگر در حال بسته شدن باشد) يا باز شدن درب را بر طبق تنظيمات انجام گرفته روي برد به موتور دستگاه صادر نمايد.
5- شستي هاي کنترل دستي :
اين شستي ها عبارتند از يک شستي باز و يک شستي بسته ( STOP ) که جهت حرکت در براي باز و بسته شدن و يا توقف آن در صورت نبود ريموت کنترل استفاده مي شوند البته بايد شستي STOP را در محل مناسبي در دسترس نصب کرد تا در مواقع اضطراري براي متوقف کردن در از آن استفاده کرد . شستي بسته STOP در داخل نصب ميشود و شستي باز استارت معمولا به صورت سوئيچي است و با يک كليد مانند کليد درهاي معمولي مي توان آن را باز کرد (با جا دادن سوئيچ در محل مربوطه و چرخاندن آن کنتاکت باز آن بسته مي شود ) و در بيرون نصب ميگردد.
6- ريموت کنترل :
براي کنترل از راه دور سيستم درب بازکن اتوماتيک معمولا از يک فرستنده راديويي کوچک دستي استفاده مي شود که به آن ريموت کنترل ( REMOTE ) مي گويند . بر روي ريموت شستي هاي فشاري وجود دارد که براي باز وبسته کردن يا توقف در از آنها استفاده مي گردد . دستگاه ريموت به همراه آنتن و کارت راديويي گيرنده روي برد الکترونيکي اجزاي ارتباط راديويي دستگاه را تشکيل مي دهند.
منبع: راسخون