تريستور يا يكسوكننده كنترل شده سيليكوني (SCR):Silicon Controlled Rectifier و يا (Thyristor)ابتدا در آزمايشگاههاي شركت جنرال الكتريك توليد گشته و در حدود سالهاي 1960 تا 191-61 در اندازههاي حدود 2000A و 1000V به شكل تجارتي مورد بهرهبرداري واقع شد. از همان آغاز تريستور (SCR) به عنوان يك تحول بزرگ در صنعت كنترل مورد توجه قرار گرفت ليكن به واسطه مشكلاتي كه در كاربرد آن پيش آمد، استفاده گسترده از تريستور پنج سال به تعويق افتاد به دليل نقصهاي غير قابل توجيه در آن زمان، كاربرد تريستور تنها به مدارهاي ساده و پيش پا افتاده محدود گشت، به طوري كه لزوم بررسي بیشتر در مشخصات تريستور به منظور استفاده بهينه از آن ضروري به نظر ميرسيد (واردات قطعات الکترونیکی).
اين مشخصات نه تنها مجهول مانده است، بلكه حتي توليد كنندگان تريستور نيز هيچگونه جداول مشخصاتي براي آن ارائه نكرده بودند. بنابراين به دليل محدوديت اطلاعات در مورد اين قطعه الكترونيكي، حيطه عملكرد طراحان نيز به شدت محدود گرديده بود. با روشن شدن اين مشكلات و برطرف شدن نقاط ضعف آن، يك تحول وسيع صنعتي بوقوع پيوست و در اسرع زمان اين شاخه از صنعت در ابعاد وسيع و گستردهاي مورد استفاده قرار گرفت.
كاربردهاي تريستور
عناصر و اجزا بسياري از سيستمها بوسيله تريستور يا بطور كلي سيستمهاي تريستوري جايگزين گرديداند. كه از آن ميان ميتوان وسايل زير را نام برد :
1- تيراترونها .(Thyratrons)
2-يكسو كنندههاي با قوس جيوهاي.
3- راكتورهاي با هسته اشباع شونده.
4-كنتاكتورها و رلهها.
5-رئوستاها و راه اندازهاي موتورها.
6- ترانسفورماتورهاي با ولتاژ ثابت.
7-تغير دهندههاي مكانيكي سرعت .
مثالهايي از كاربرد موفق تريستورها عبارتند از :
1-هدايت كننده الكتريكي براي سيستمهاي ارتباطي سريع كه در آنها مقاومتهاي كنترل كه داراي تلفات زيادي ميباشند حذف گرديدهاند .
2-كنترل كنندههاي الكتريكي گردان يا دوار